Sağlık Sebepleriyle İşten Ayrılma Nasıl Yapılır?

İş Kanunu'nun 24. maddesi gereğince çalışana, işyerinde yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle, iş sözleşmesini feshetme hakkı tanınmıştır. Bu sebeple fesihlerde sağlık sorununun kaynağı çalışanın kendisi değil, işyeri veya işveren veya işyerinde çalışan diğer kişilerden kaynaklanmış olmalıdır. Çalışanlar bu sebeple işten ayrıldıkları taktirde kıdem tazminatına hak kazanırlar. 

Buna göre; 

1. Çalışanların iş akdini sağlık sebepleriyle feshedebilmesi için;

        - Çalışanın işyerinde işini yapmasına engel olacak,

        - İşyerinden kaynaklanan,

        - İşveren veya diğer çalışanlardan kaynaklanan,

        - İşin niteliğinden doğan bir sebeple,

sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli bir sebep olması gerekir.

2. İşyerinden kaynaklanan sağlık şikayetini ileri sürerek işyerinde çalışmaya engel olabilecek bir rahatsızlığın veya doğma ihtimalinin bulunup bulunmadığının tespiti için tam teşekküllü bir Devlet Hastanesi, Adli Tıp veya Üniversite Hastanelerinden heyet raporu alınmalıdır. Çalışan bu yükümlülüğü yerine getirmeden bu fesih hakkını kullanamaz. Kullanırsa kıdem tazminatı hakkı tartışmalı hale gelebilir.

Meslek hastalıklarında durum farklıdır, meslek hastalığı riskinde bu gereklilik farklı şekilde yerine getirilir. Bu açıklamalar meslek hastalığı için geçerli değildir. 

3. Çalışanın iş akdini bu nedenle feshetmek istemesi halinde, fesih dilekçesinin ekine almış olduğu sağlık kurumu raporu mutlaka eklemelidir.

Fesih dilekçenizi imza karşılığında İşverenlik ilgili birimine veriniz. 

(Bir yıldan fazla çalışmış olmanız halinde) Kıdem tazminatınızı Hesap Sihirbazı’nı kullanarak ücretsiz hesaplayabilirsiniz.

Sağlık Sebebi İle Fesih Nedir?

Çalışanlara, işyerindeki sağlık sorunları nedeniyle de iş sözleşmesini fesih etme hakkı tanınmıştır. Bu sebeple fesihte, sağlık sorununun kaynağı çalışanın kendisi değil, işyeri veya işveren veya işyerinde çalışan diğer kişiler olmalıdır.

Sağlık sebepleri;  

-çalışanın işyerinde işini yapmasına engel olacak,

-işveren veya diğer işçilerden kaynaklanan,

-veya işyerinden kaynaklanan,

-işin niteliğinden doğan bir sebeple,

işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması hallerinde ortaya çıkabilir. Örneğin, işyerinde çalışan/larda bulaşıcı bir hastalık olması ve önlem alınmaması, yapılan işin kaçınılmaz olarak meslek hastalığına veya bir hastalık veya maluliyetine sebep olacak bir özellik taşıması, gibi.

Diğer bir ihtimal de, işçinin sürekli olarak yakından veya doğrudan buluşup görüştüğü başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulma durumudur. Örneğin, İşyerinde Hepatit B hastalığı bulunan ve bunu bulaştırma ihtimali olan bir başka çalışanın, sürekli olarak görüştüğü ve hastalığı bulaştırma ihtimali olan diğer çalışanlar açısından bu durum sağlık nedenlerine bağlı haklı bir fesih sebebi kabul edilebilir. Burada, işçinin kendisinin hastalığı değil, başka işçinin hastalık durumundan etkilenme ve hastalanma riski önemli hale gelir.

Bu durumda işçi rapor veya ücretli izin alma imkanına sahip olmadığından sözleşmeyi derhal feshedebilir. Fesih sebebinin yerinde olmadığını ispat borcu çalışanda değil işverendedir. İşveren, kendisinde veya davacının birlikte çalıştığı işçide bu tür bir hastalık bulunmadığını ispatlamalıdır.

İş Kanunu’nun 24. Maddesinin birinci fıkrasına göre, her iki durumda da sözleşmeyi fesheden işçi kıdem tazminatı alabilir.

Hangi işlerin işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olacağı hususunun, sağlık raporu ile belirlenmesi gerekir.

İşçinin çalışmasına engel olabilecek bir rahatsızlığının bulunup bulunmadığının tespiti için tam teşekküllü bir Devlet Hastanesi, Adli Tıp veya Üniversite Hastanelerinden heyet raporu alınmalıdır.

Uygulamada hastalığın işin niteliğinden kaynaklanması şartına, genellikle meslek hastalıklarında rastlanır.

Sağlık sebebiyle fesih hakkı kendi hasta olmadığı ve sağlığı ortam dolayısıyla veya ortamdaki diğer kişilerin hastalıkları dolayısıyla tehlikede olduğu sürece işçiye aittir. İşçinin mevcut hastalığının olumsuz etkilenmesi de bu sebeple bir fesih hakkı verecektir. 

Sağlık sebebi ortaya çıktığı andan itibaren devam ettiği sürece fesih hakkı da devam eder.

Öte yandan, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işveren tarafından tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer “işlerde” çalıştırılacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz. Dolayısıyla burada iş ilişkisinin başında bir koruma sağlanmaya çalışılmaktadır.

Mevzuat

1- 4857 sayılı İş Kanunu 

2- 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

1- 4857 sayılı İş Kanunu :

İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı 

Madde 24 - Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir: 

I. Sağlık sebepleri: 

a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa. 

b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa. 

II. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri: 

a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa. 

b) İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa. 

c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa. 

d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa. 

e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, 

f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa. 

III. Zorlayıcı sebepler: İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa.

2- 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu :

Sağlık gözetimi MADDE 15 – (1) İşveren; 

a) Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. 

b) Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır: 

1) İşe girişlerinde. 

2) İş değişikliğinde. 

3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde. 

4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla. 

(2) Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz. 

(3) (Değişik birinci cümle: 10/9/2014-6552/17 md.) Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınır. 50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir. Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere yapılır, verilen kararlar kesindir. 

(4) Sağlık gözetiminden doğan maliyet ve bu gözetimden kaynaklı her türlü ek maliyet işverence karşılanır, çalışana yansıtılamaz. 

(5) Sağlık muayenesi yaptırılan çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından sağlık bilgileri gizli tutulur.