Emeklilik Nedeni ile İş Akdi Nasıl Sonlandırılır? 

1475 sayılı Mülga İş Kanunu’nun halen yürürlükte bulunan 14. maddesine göre , yaşlılık sigortasından emekli aylığı almaya hak kazanan veya yaş dışındaki diğer emeklilik koşullarını sağlayan işçiler bu sebeple işten ayrıldıkları taktirde kıdem tazminatına hak kazanırlar. 

Bunun için;

1. Sosyal Güvenlik Kurumundan emeklilik aylığı almaya hak kazandığınızı yahut yaş dışındaki diğer emeklilik koşullarını sağladığınıza ilişkin resmi yazıyı alın. 

2. İş sözleşmenizi  emeklilik sebebi ile sona erdirdiğinizi belirtilen yazılı bir dilekçe ile başvurun ve dilekçeniz ekine mutlaka emeklilik durumunu belgeleyen SGK yazısını ekleyin.

İmza karşılığında İşverenlik ilgili birimine verin.

(Bir yıldan fazla çalışmış olmanız halinde) Kıdem tazminatınızı Hesap Sihirbazı’nı kullanarak ücretsiz hesaplayabilirsiniz.

Emeklilik Nedeni İle Fesih Nedir?

1. Yaş dışındaki diğer koşulları sağlayarak işten ayrılmanız söz konusu ise -yani bilinen adıyla 15 yıl ve 3600 gün nedeniyle işten ayrılıyorsanız, SGK 'ya başvurmanız durumunda tarafınıza bu durumu belirten bir yazıyı hazırlayarak vermektedir. Bu hak sadece 15 yıl veya 3600 gün prim ödemeye bağlı değildir, sigortalılık başlangıç tarihiniz yönüyle de bu hakkı kazanmış olmanız gerekmektedir.  

İlk sigortalık girişi 08.09.1999 tarihinden önce olanlar, 3600 gün sigorta priminin yatırılmış olması ve 15 yıldır sigortalı olması koşulu ile iş sözleşmelerini emeklilik sebebi ile feshedebilirler. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar için aranan prim ödeme gün süresi ve sigortalılık süresi farklı olup bu hususu SGK 'dan sormayı unutmayınız.  

2. Emeklilik sebebiyle yapacağınız fesihler bakımından İş Kanunu’nda belirtilen fesih ihbar sürelerine uyma yükümlülüğünüz bulunmamaktadır. Ancak yine de, işverene dürüstlük kuralı gereğince ve görev devir teslimine hazırlanabilmesi için en az 2-3 hafta önce hatta önemli bir görevde çalışıyorsanız bir ay önceden yazılı ihbar yapmanız uygun olacaktır.  

3. Emeklilik sebebi ile fesih hakkını yazılı bir dilekçe ile kullanmanız gerekmektedir. Hatta masrafını karşılama imkanına sahipseniz noterden bildirim yapın.  Aksi halde siz işi emeklilik sebebiyle işi bırakarak işten ayrılmış olmanıza rağmen, işe gelmediğiniz günler için yokluğunuzda devamsızlık tutanakları düzenlenerek iş akdinin işveren tarafından devamsızlık nedeniyle tazminatsız feshedilmesi gibi bir sürprizle karşılaşılmaktadır. Eğer işverenliğiniz tarafından devamsızlık nedeni ile iş akdiniz feshedilmesi halinde  kıdem tazminatı alamayacağınızı unutmayın. 

Mevzuat 

1475 sayılı (Mülga) İş Kanunu

Kıdem tazminatı: 

Madde 14 – (Değişik birinci fıkra: 29/7/1983 - 2869/3 md.) Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin: 

1. İşveren tarafından bu Kanunun 17 nci maddesinin II numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında, 

2. İşçi tarafından bu Kanunun 16 ncı maddesi uyarınca, 

3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyle, 

4. Bağlı bulundukları kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla; 

5. (Ek: 25/8/1999 - 4447/45 md.) 506 Sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı Kanunun Geçici 81 inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle, 

Feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. 

(Değişik fıkralar: 17/10/1980 - 2320/1 md.): 

İşçilerin kıdemleri, hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştıkları süreler gözönüne alınarak hesaplanır. İşyerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi, işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır. 12/7/1975 tarihinden, itibaren işyerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdem tazminatlarından her iki işveren sorumludur. Ancak, işyerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasındaki işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlıdır. 12/7/1975 tarihinden evvel işyeri devrolmuş veya herhangi bir suretle el değiştirmişse devir mukavelesinde aksine bir hüküm yoksa işlemiş kıdem tazminatlarından yeni işveren sorumludur. 

İşçinin birinci bendin 4 üncü fıkrası hükmünden faydalanabilmesi için aylık veya toptan ödemeye hak kazanmış bulunduğunu ve kendisine aylık bağlanması veya toptan ödeme yapılması için yaşlılık sigortası bakımından bağlı bulunduğu kuruma veya sandığa müracaat etmiş olduğunu belgelemesi şarttır. İşçinin ölümü halinde bu şart aranmaz. 

T.C. Emekli Sandığı Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanununa veya yalnız Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak sadece aynı ya da değişik kamu kuruluşlarında geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanununa göre yaşlılık veya malullük aylığına ya da toptan ödemeye hak kazanan işçiye, bu kamu kuruluşlarında geçirdiği hizmet sürelerinin toplamı üzerinden son kamu kuruluşu işverenince kıdem tazminatı ödenir. 

Yukarıda belirtilen kamu kuruluşlarında işçinin hizmet akdinin evvelce bu maddeye göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona ermesi suretiyle geçen hizmet süreleri kıdem tazminatının hesabında dikkate alınmaz. 

Ancak, bu tazminatın T.C. Emekli Sandığına tabi olarak geçen hizmet süresine ait kısmı için ödenecek miktar, yaşlılık veya malullük aylığının başlangıç tarihinde T.C. Emekli Sandığı Kanununun yürürlükteki hükümlerine göre emeklilik ikramiyesi için öngörülen miktardan fazla olamaz. 

Bu maddede geçen kamu kuruluşları deyimi, genel, katma ve özel bütçeli idareler ile 468 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan kurumları kapsar. 

Aynı kıdem süresi için bir defadan fazla kıdem tazminatı veya ikramiye ödenmez. 

Kıdem tazminatının hesaplanması, son ücret üzerinden yapılır. Parça başı, akort, götürü veya yüzde usulü gibi ücretin sabit olmadığı hallerde son bir yıllık süre içinde ödenen ücretin o süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama ücret bu tazminatın hesabına esas tutulur. 

Ancak, son bir yıl içinde işçi ücretine zam yapıldığı takdirde, tazminata esas ücret,işçinin işten ayrılma tarihi ile zammın yapıldığı tarih arasında alınan ücretin aynı süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır. 

(Değişik : 29/7/1983 – 2869/3 md.) 13 üncü maddesinde sözü geçen tazminat ile bu maddede yer alan kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında 26 ncı maddenin birinci fıkrasında yazılı ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de gözönünde tutulur. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi sebebiyle açılacak davanın sonunda hakim gecikme süresi için, ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faizin ödenmesine hükmeder. İşçinin mevzuattan doğan diğer hakları saklıdır. 

(Değişik: 17/10/1980 - 2320/1 md.) Bu maddede belirtilen kıdem tazminatı ile ilgili 30 günlük süre hizmet akidleri veya toplu iş sözleşmeleri ile işçi lehine değiştirilebilir. 

(Değişik: 10/12/1982 - 2762/1 md.) Ancak, toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez. 

(Değişik fıkralar: 17/10/1980 - 2320/1 md.): 

İşçinin ölümü halinde yukarıdaki hükümlere göre doğan tazminat tutarı, kanuni mirasçılarına ödenir. 

Kıdem tazminatından doğan sorumluluğu işveren şahıslara veya sigorta şirketlerine sigorta ettiremez. 

İşveren sorumluluğu altında ve sadece yaşlılık, emeklilik, malullük, ölüm ve toptan ödeme hallerine mahsus olmak kaydiyle Devlet veya kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulu kurumlarda veya % 50 hisseden fazlası Devlete ait bir bankada veya bir kurumda işveren tarafından kıdem tazminatı ile ilgili bir fon tesis edilir.